Sporni dokumenti o litijumu u Bogatiću: Ministarstvo rudarstva tvrdi da je opština pogrešno interpretirala njihove dopise

Vest

Sporni dokumenti o litijumu u Bogatiću: Ministarstvo rudarstva tvrdi da je opština pogrešno interpretirala njihove dopise

21.02.2025. Milica Ljubičić Foto: Skrinšot/N1 (demonstranati nakon što su prekinuli sednicu u opštini Bogatić, 7. februar 2025.)

Da li su geološka istraživanja litijuma i bora dozvoljena ili ne u opštinama Bogatić i Šabac, pitalo se dosta građana ovih dana. Tome su doprinela i dokumenta opštine Bogatić, ali i nemušta saopštenja Ministarstva rudarstva i energetike. Iz ovog ministarstva za Raskrikavanje kažu da su u opštini Bogatić zapravo pogrešno interpretirali njihove dopise i da nema odobrenja za istraživanje i rudarenje litijuma u ovoj opštini. U međuvremenu, građani ove opštine su jasno rekli da ne žele ni istraživanje ni kopanje litijuma.

Snimci besnih meštana iz opštine Bogatić postali su viralni na društvenim mrežama nakon što su se pre dve nedelje okupili i sa pištaljkama i vuvuzelama, uz povike „nećete kopati” ušli u opštinsku zgradu i prekinuli sednicu o nacrtu prostornog plana u kome se spominje i istraživanje litijuma.

Šefa odborničke grupe SNS-a, Sinišu Sevića čak su fizički izveli iz sale. Istog dana, u Bogatiću je održan veliki protest, a prisutni su po uzoru na studente organizovali građanski plenum na kome su izglasali protivljenje istraživanju litijuma.

Pobunu meštana izazvao je deo dokumentacije iz Nacrta prostornog plana opštine Bogatić u kome se navodi da je Sektor za geologiju i rudarstvo Ministarstva rudarstva i energetike „odobrio aplikaciju za istraživanje litijuma i bora, preduzeća Edelweis Mineral Exploration doo Beograd, na lokaciji Petlovača”. Identičan tekst stoji i u Izveštaju o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu izrade prostornog plana Opštine Bogatić.

Isto se potvrđuje i u trećem dokumentu, dopisu samog Ministarstva rudarstva, koji je potpisala ministarka Dubravka Đedović Handanović, a u kome piše: „Na prostoru koji je obuhvaćen predmetnim planom, Ministarstvo rudarstva i energetike, Sektor za geologiju i rudarstvo je odobrilo:” U nastavku se nalazi tabela u kojoj se kao aplikant za istraživanje navodi preduzeće Edelweiss Mineral Exploration doo, Beograd, lokalitet Petlovača, a sirovina Li, B.

Foto: skrinšot iz dopisa Ministarstva rudarstva

Zbunjenoj javnosti nije pomoglo ni oglašavanje Ministarstva rudarstva i energetike koje je u relativno kratkom saopštenju demantovalo tvrdnje o istraživanju litijuma i bora. „Tvrdnje o kopanju litijuma i bora su zasnovane na proizvoljnom i pogrešnom tumačenju javnog dokumenta, koji se nalazi na uvidu javnosti u skladu sa zakonskom procedurom, čime se javnost navodi na pogrešne zaključke i podstiče širenje dezinformacija”, naveli su tada.

Oni, međutim, nisu dali objašnjenje kako je uopšte došlo do „pogrešnog tumačenja javnog dokumenta” i kako ga zapravo treba razumeti.

Ministarstvo je odgovore naknadno poslalo Raskrikavanju - kažu da je navod iz prostornog plana opštine Bogatić u kome se tvrdi da je Ministarstvo odobrilo aplikaciju - „pogrešan”.
„Trebalo je da se u tekstu konstatuje da je privredni subjekt Edelweiss Mineral Exploration doo Beograd ima aplikaciju, odnosno da je podnet zahtev za geološka istraživanja na lokaciji Petlovača.”

Preciziraju da to što neka kompanija ima podnet zahtev za geološka istraživanja, ne znači da će dobiti odobrenje za istraživanje.

Nacrt prostornog plana opštine Bogatić se nalazi na uvidu javnosti do 25. februara, a kako su iz Odeljenja opštine za urbanizam nedavno rekli za Betu do sada je stiglo je 25 primedbi građana i organizacija, od kojih se više od 20 odnosi na zabranu kopanja litijuma.

Ko je firma koja želi da istražuje litijum u Šapcu i Bogatiću?

„Edelweiss Mineral Exploration” osnovana je u martu 2021. godine u Beogradu. Prema podacima APR-a, firma se trenutno nalazi u stoprocentnom vlasništvu britanske kompanije „Apollo Serbia”.

Ova kompanija je podružnica australijske kompanije „Apollo Minerals Limited” koja je u Srbiji preuzimanjem „Edelweiss Mineral Exploration” postala deo „Beogradskog projekta bakra”. Projekat obuhvata područja Studena, Donja Mutnica, Kopajska Reka i Lisa.

U oktobru 2024, kompanija „Apollo Minerals” je započela bušenje na dubini od 600m na lokaciji Studena koja je jedno od potencijalnih nalazišta bakra. Par dana kasnije meštani su potvrdili za medije da su istražni radovi na ovom području obustavljeni. U blizini ovog područja se nalazi jedno od izvorišta vode koje snabdeva Niš, što je izazvalo zabrinutost meštana u ovom gradu. Iz Ministarstva rudarstva i energetike su tada za Južne vesti naveli da su firmi „Edelweiss Mineral Exploration” odobrena geološka istraživanja na potezu sela Gornja Studena- Bancarevo još 2021. godine. Dakle, preuzimanjem ove firme 2023, australijska kompanija je preuzela i licencu za istraživanja na pomenutom području.

Direktor kompanije „Edelweiss Mineral Exploration” je Jovan Grubin, koji se trenutno nalazi na istoj poziciji u još pet beogradskih firmi koje se bave eksploatacijom minerala, proizvodnjom mineralnih đubriva i hemikalija.

Grubin nije odgovorio na pitanja Raskrikavanja o istraživanju litijuma u okolini Bogatića.

U registru Ministarstva rudarstva i energetike se može videti i da druga firma u kojoj je Grubin direktor, „Sermetco”, ima dozvolu za istraživanja magnezita i hromita na lokalitetu Trnava u opštini Raška.

Vlasnik firme „Sermetco” je Amerikanac Rohan Patnaik, koji je inače 2021. godine dobio državljanstvo Srbije o čemu je pisao RSE. I firma „Edelweiss Mineral Exploration” se do 2022. godine nalazila u vlasništvu Rohana Patnaika. U njegovom portfoliju se nalazila i kompanija „Asena Investment”. Nedeljnik Vreme je 2022. godine otkrio da je Ministarstvo rudarstva izdalo dozvole za istraživanje litijuma na drugom lokalitetu u dolini Jadra upravo firmi „Asena Investment” u vreme dok je Patnaik bio njen vlasnik.

Kako je 2022. godine pisao BIRN, Jovan Grubin, direktor „Edelweiss Mineral Exploration”, je još od 2010. aktivan u upravljanju start ap projektima istraživanja litijuma/borata u Srbiji. Njegov mlađi brat, Nenad Grubin je geolog i nekadašnji direktor Rio Tinta. On je jedan od četvoro geologa koji su 2004. otkrili jadarit. Prema pisanju BIRN-a, Nenad Grubin je još devedesetih godina, tokom svog rada na Geološko-rudarskom fakultetu, zajedno sa drugim kolegama, započeo saradnju sa Rio Tintom, koji tada još uvek nije formalno radio u Srbiji. Nakon pada Slobodana Miloševića i početka otvaranja srpskog tržišta svetu, Rio Tinto je otvariofirme u Srbiji i Bosni i Hercegovini, a Nenad Grubin je postao njihov direktor.

Jovan Grubin je 2022. za BIRN rekao da srodstvo sa Nenadom Grubinom nema veze sa njegovim ulaskom u poslove sa litijumom.

„Mi jesmo braća, ali nam kese nisu sestre. Odjeknulo je u svetu to da je u Srbiji otkriven kriptonit, jer je ta formula bila koincidencija. I to je bio znak za investitore da to može da se nađe i na drugom mestu u Srbiji, a podstrek je dao i globalni rast potražnje za litijumom”, rekao je Jovan Grubin za BIRN 2022. godine.

Dezinformacija

Večernje novosti recikliraju stare dezinformacije

U izdanju od ponedeljka, Večernje novosti pišu da švedska firma „Lundin“ želi da otkupi od k...

Manipulisanje činjenicama

LRAD uređaj za Informer samo malo jači megafon

Portal Informer pokušao je da demantuje tvrdnje da je tokom subotnjeg protesta ispred Skupštine bi...

Manipulisanje činjenicama

Informer ponovo manipuliše videom RTL-a i optužuje Hrvate da pozivaju na 5. oktobar

Gotovo svaki protest ili politička kriza u zemlji poslednjih godina često su ispraćeni tabloidnim...

Bogatić

Ministarstvo rudarstva i energetike

Prostorni plan

O nama

raskrikavanje@krik.rs

011/420-43-04

Raskrikavanje na društvenim mrežama: