Iako je preminula pre skoro tri decenije, Baba Vanga je i dalje redovna u medijskim napisima širom sveta. Njena navodna proročanstva, poput razvoja telepatije i kraja rata u Ukrajini, često su rezultat kreativnog tumačenja i naknadnog povezivanja sa stvarnim događajima. Akademska istraživačica iz Bugarske, Viktoria Vitanova-Kerber, koja se bavila naučnim istraživanjem Baba Vange, ističe da ona nije vodila dnevnike niti dokumentovala svoja proročanstva, što otežava potvrdu njihovog autentičnog sadržaja. To omogućava da se Baba Vangine izjave tumače na različite načine, često prilagođavajući ih aktuelnim događajima, što dovodi do retroaktivnog proricanja koje više odražava potrebu za senzacijom nego za istinom. Pa tako predviđanja Vange za 2025. godinu, o događajima poput požara u Evropi, vulkanskih erupcija u Brazilu ili 2024. i dolazak Donalda Trampa na vlast – nemaju nikakvog uporišta u činjenicama.

Možda ste ovih dana na društvenim mrežama videli fotografiju Donalda Trampa kako drži pocepanu zastavu Kosova, i možda ste se pitali da li je fotografija autentična. Odgovor je da nije, već ju je generisala veštačka inteligencija (AI). Šta su AI fotografije i kako možete sami da prepoznate ovakav sadržaj? Raskrikavanje vam donosi neke smernice.

Udžbenik iz engleskog jezika za četvrti razred gimnazije izazvao je moralnu paniku konzervativnih Večernjih novosti zbog lekcije čija su tema rodni stereotipi. U njoj se problematizuju muške i ženske rodne uloge, odnosno preispituju tradicionalni načini vaspitavanja dečaka i devojčica. U tome su, međutim, Večernje novosti videle ogromnu opasnost i to za „srpsku decu”: pišu kako je ovo u stvari priča o odgoju „nebinarnih beba” i put u totalnu propast. Spominje se i „NATO imperija” koja navodno stoji iza ovakvih ideja, kao i „transhumanizam” kao ultimativni cilj - zamena ljudskih bića veštačkom inteligencijom. Iz teksta nije jasno kako su svi ovi koncepti povezani.

What does the right-wing media scene in Serbia look like? Who is cited most often by whom and to whom is traffic directed the most? Raskrikavanje investigated these issues on a sample of 25 nationalist or anti-globalist oriented portals that are most frequently visited by domestic audiences, and which have proven to spread unfounded claims or misinformation. The analysis of backlinks (links that lead from one website to another) and citations showed that Informer and Večernje novosti are the undisputed masters of this part of the media universe in Serbia, and at the same time greatest "allies". Namely, although it should be a matter of fierce competition, Informer consistently redirects readers to the Večernje novosti website and vice versa, through tens of millions of backlinks recorded over the years, further strengthening each others position on the Internet and influence in society. Well interconnected through hyperlinks are also sites with Russian state ownership, which confirms the developed and coordinated strategy of disseminating information and influence.

Nakon što je 14 ljudi poginulo u padu nadstrešnice na novosadskoj Železničkoj stanici, novinari tabloida se utrkuju ko će više oprati sadašnju vlast od odgovornosti. Više njih je gotovo istovremeno prenelo deo izjave hrvatskog inženjera građevine Juraja Pojatine za RTL da se „šezdesetih štedelo na materijalu”. Kažu da je Pojatina ovim osujetio nameru hrvatske televizije da krivicu prebaci na sadašnju vlast u Srbiji. Ipak, ostatak šestominutnog gostovanja su prećutali - na primer, inženjer je rekao da je uzrok najverovatnije u nečemu što desilo tokom poslednje rekonstrukcije, da je propust ako nadstrešnica zaista nije bila predmet obnove kao što tvrdi vlast u Srbiji, a govorio je i o problemu neodržavanja tih starih javnih zgrada kakve postoje i u Hrvatskoj.

Više stotina građana i deo predstavnika opozicije se sinoć okupilo kod Starog savskog mosta u znak protesta protiv najave beogradskih vlasti da će ukloniti ovaj, 82 godine star most, a na njegovom mestu izgraditi nov. Deo provladinih medija tvrdi da je protest propao jer je na njemu bila svega „šačica građana”. Najdalje je otišao tabloid Alo koji je „propale proteste” ilustrovao fotografijom mosta iz ptičije perspektive, na kojoj se vidi svega 20-ak ljudi. Arhiv javnih skupova, međutim, procenjuje da je na sinoćnjem protestu za odbranu mosta bilo nešto više od hiljadu građana. Osim toga, aktivisti i dalje ne odustaju od svojih zahteva, te je deo njih proveo i noć u blizini mosta, a najavili su i dežurstva kako bi sprečili mašine da započnu proces uklanjanja mosta.

Mladen Petković, bivši direktor državnih fabrika oružja Krušik i Zastava oružje, navodno je uhapšen 19. septembra u Kirgistanu, prema informacijama portala Radar. Vest je bila skrivana od javnosti mesec dana, a još uvek se ne znaju nikakvi zvanični detalji – najpre zašto je uhapšen zajedno sa još jednim profesorom Beogradskog univerziteta. Nakon što je Radar objavio detalje o Petkovićevoj povezanosti sa SNS-om i njegovoj ulozi kao funkcionera u opštini Zemun i srpskim fabrikama oružja, portal Republika je Petkovića označio kao „Đilasovog čoveka” u pokušaju da ga distancira od SNS-a. Ni u jednom delu teksta Republike, dugogodišnji saradnik vlasti, Mladen Petković nije povezan sa vladajućom partijom, niti sa predsednikom Aleksandrom Vučićem.

Zamislite da odete u banku i podignete kredit kako biste vratili dugove za struju i grejanje, a onda okruženju ispričate da je banka u stvari odlučila da investira u vas jer vas je prepoznala kao klijenta od poverenja, tako da čitavu tu stvar zapravo prikažete kao svoj uspeh. Otprilike tako bi se moglo opisati izveštavanje prorežimskih medija o tome da je državni Telekom emitovanjem obveznica prikupio od investitora 900 miliona dolara. To zapravo znači da se zadužio da bi od tih para između ostalog refinansirao postojeće dugove, ali to tabloidi ne spominju, već navode da su „investitori Telekomu nudili milijarde” i da je ovo veliki uspeh državne kompanije.

Tabloid Informer nedavno je objavio tekst u kojem pokušava da diskredituje protest protiv iskopavanja litijuma u Loznici, nazivajući učesnike „lažnim ekolozima i „opozicijom”, dok protest prikazuje kao nedovoljno brojan. Iako su u istom tekstu objavili fotografiju na kojoj se može prebrojati oko 1.900 ljudi, u tekstu tvrde da ih je tri puta manje, svega 680. Ovakvi navodi deo su šireg narativa prorežimskih medija koji mesecima umanjuju značaj protesta protiv iskopavanja litijuma u Srbiji, prikazujući ih isključivo kao pokušaj smene predsednika Vučića.