Možda ste ovih dana na društvenim mrežama videli fotografiju Donalda Trampa kako drži pocepanu zastavu Kosova, i možda ste se pitali da li je fotografija autentična. Odgovor je da nije, već ju je generisala veštačka inteligencija (AI). Šta su AI fotografije i kako možete sami da prepoznate ovakav sadržaj? Raskrikavanje vam donosi neke smernice.

Mnogi mediji pompezno su preneli ovih dana tvrdnju da je čak 50 odsto mladića u Srbiji aseksualno. Iako je u nekim tekstovima tvrdnja predstavljena kao rezultat „najnovijeg istraživanja”, ona nije naučno potkrepljena, već proističe iz paušalno date izjave psihologa Željka Mašovića, inače čestog gosta televizija u Srbiji. Sam Mašović je za Raskrikavanje priznao da iza ove njegove tvrdnje ne stoji nikakvo istraživanje, a svoju argumentaciju zasniva samo na rečenicama poput: „Možeš da uđeš u bilo koju srednju školu i vidiš”. Grupa „Izađi” koja se bavi radom sa LGBTK+ mladima, naglašava da u Srbiji nikada nije sprovedeno masovno istraživanje na ovu temu i da je po svoj prilici u našoj zemlji manje od jednog procenta ljudi aseksualno.

Desničarski i portal koji često širi lažne vesti, Nulta tačka, u jučerašnjem tekstu tvrdi da memorandum Svetskog ekonomskog foruma (SEF) „otkriva plan za depopulaciju 1 milijarde belaca do 2030. godine”. Međutim, na veb-sajtu SEF-a ne postoji nikakav dokaz za ovakve tvrdnje, niti Nulta tačka u svom tekstu prilaže validan izvor. Iz SEF-a su za Raskrikavanja izjavili da su optužbe „potpuno izmišljene” i naglasili da su svedoci porasta teorija zavere, dezinformacija i misinformacija.

Portal Informer je dva dana zaredom objavio tekstove koji govore o hvalospevima sa hrvatske televizije RTL o iskopavanju litijuma u Srbiji. Ti hvalospevi međutim postoje samo u manipulativno isečenim video-snimcima koji su prvi put objavljeni na prorežimskom X profilu „Detektor laži”. U oba snimka isečena je svaka reč sa hrvatske televizije koja govori o negativnim stranama iskopavanja litijuma.

Mogućnost da trenutna potpredsednica SAD-a, Kamala Haris, bude kandidatkinja Demokratske stranke na američkim predsedničkim izborima u novembru izazvala je lavinu dezinformacija o njoj. Tako se ovih dana dele tvrdnje da je Haris svoju karijeru započela kao „starleta” i to na žurkama kontroverznog američkog repera Šona Kombsa, uz video koji to navodno dokazuje. Video je, međutim, nastao prilikom jednog dobrotvornog događaja i na njemu se Kamala Haris ne pojavljuje sa Kombsom, već sa sa svojim tadašnjim partnerom i njegovom ćerkom.

Nakon što je svet obišla vest da je 20-godišnji Tomas Metju Kruks pucao na Donalda Trampa u subotu tokom predizbornog govora u Pensilvaniji, tviteraš iz SAD pod nadimkom „jewgazing” postavio je nekoliko svojih fotografija i snimak u kome tvrdi da je on atentator. Ubrzo se, međutim, očito pokajao zbog svog „genijalnog” pokušaja humora, naveo da je reč o šali i obrisao postove, ali kasno: brojni mediji širom sveta su bez provere počeli da objavljuju da je on Kruks. To su uradili i mediji u Srbiji, pa se i danas, gotovo dva dana od pokušaja likvidacije, na najuticajnijim portalima i novinama nalazi lice pogrešnog čoveka.

Američki milijarder i osnivač Majkrsofta, Bil Gejts je posledjih godina česta inspiracija raznih teorija zavera - pripisuju mu svašta: od toga da je finansirao pojavu kovida 19 do toga da se zalaže za vakcinaciju radi depopulacije planete. Upravo se u prilog ovoj tvrdnji na društvenim mrežama i grupama ovih dana deli navodna fotografija fasade zgrade Fondacije Bil i Melinda Gejts iz Sijetla na kojoj piše da je to Centar za smanjenje ljudske populacije. Reč je međutim o foto-montaži koja je stara četiri godine.

Tabloid Informer je u današnjem štampanom izdanju objavio da je Olena Zelenska, supruga ukrajinskog predsednika, pazarila „besan” automobil marke Bugati u vrednosti od 4,5 miliona evra. Ovu tvrdnju Informer je preuzeo sa nedavno osnovanog francuskog sajta Verite Cache France koji je proruski orijentisan i nije poznato ko stoji iza njega. Kao „dokazi” ove kupovine iskorišćeni su video svedočenje navodno zaposlenog u Bugatiju i račun te kupovine. Međutim, pomenuti video po svemu sudeći kreirala je veštačka inteligencija, a osporena je i autentičnost računa.

Fudbalska reprezentacija Srbije poražena je od Engleske rezultatom 1:0 u svojoj prvoj utakmici na Evropskom prvenstvu u Nemačkoj. Pre utakmice, na ulicama Gelzenkirhena došlo je do sukoba između srpskih navijača i grupe muškaraca. Ubrzo nakon te tuče, na društvenoj mreži X pojavila se viralna fotografija koja navodno prikazuje uhapšene engleske navijače albanskog porekla. Međutim, na slici se nalaze članovi kriminalne grupe, koja je razotkrivena u Engleskoj 2021. godine i koja nema nikakve veze sa incidentom u Gelzenkirhenu.