Iako je preminula pre skoro tri decenije, Baba Vanga je i dalje redovna u medijskim napisima širom sveta. Njena navodna proročanstva, poput razvoja telepatije i kraja rata u Ukrajini, često su rezultat kreativnog tumačenja i naknadnog povezivanja sa stvarnim događajima. Akademska istraživačica iz Bugarske, Viktoria Vitanova-Kerber, koja se bavila naučnim istraživanjem Baba Vange, ističe da ona nije vodila dnevnike niti dokumentovala svoja proročanstva, što otežava potvrdu njihovog autentičnog sadržaja. To omogućava da se Baba Vangine izjave tumače na različite načine, često prilagođavajući ih aktuelnim događajima, što dovodi do retroaktivnog proricanja koje više odražava potrebu za senzacijom nego za istinom. Pa tako predviđanja Vange za 2025. godinu, o događajima poput požara u Evropi, vulkanskih erupcija u Brazilu ili 2024. i dolazak Donalda Trampa na vlast – nemaju nikakvog uporišta u činjenicama.
Možda ste ovih dana na društvenim mrežama videli fotografiju Donalda Trampa kako drži pocepanu zastavu Kosova, i možda ste se pitali da li je fotografija autentična. Odgovor je da nije, već ju je generisala veštačka inteligencija (AI). Šta su AI fotografije i kako možete sami da prepoznate ovakav sadržaj? Raskrikavanje vam donosi neke smernice.
Udžbenik iz engleskog jezika za četvrti razred gimnazije izazvao je moralnu paniku konzervativnih Večernjih novosti zbog lekcije čija su tema rodni stereotipi. U njoj se problematizuju muške i ženske rodne uloge, odnosno preispituju tradicionalni načini vaspitavanja dečaka i devojčica. U tome su, međutim, Večernje novosti videle ogromnu opasnost i to za „srpsku decu”: pišu kako je ovo u stvari priča o odgoju „nebinarnih beba” i put u totalnu propast. Spominje se i „NATO imperija” koja navodno stoji iza ovakvih ideja, kao i „transhumanizam” kao ultimativni cilj - zamena ljudskih bića veštačkom inteligencijom. Iz teksta nije jasno kako su svi ovi koncepti povezani.
Neposredno po završetku sinoćnjih masovnih protesta u Novom Sadu, tabloid Informer je objavio snimke sa bezbednosnih kamera beogradskog aerdroma na kojima se vidi aktivista grupe „Sviće”, Nikola Ristić. U tekstu daju podatke o tome gde je Ristić otputovao, u koliko sati i kojim letom. Ristić je za Raskrikavanje izjavio da je BIA bila upoznata s njegovim putovanjem, pošto je tokom nedavnog saslušanja obavestio njihove pripadnike o svojim planovima. Smatra da je „nenormalno" da jedan tabloid poseduje ovakve podatke i dodaje da to oslikava stanje bezbednosti aktivista u Srbiji. Sa beogradskog aerodroma navode za Raskrikavanje da su „na raspolaganju nadležnim organima radi utvrđivanja svih okolnosti”.
What does the right-wing media scene in Serbia look like? Who is cited most often by whom and to whom is traffic directed the most? Raskrikavanje investigated these issues on a sample of 25 nationalist or anti-globalist oriented portals that are most frequently visited by domestic audiences, and which have proven to spread unfounded claims or misinformation. The analysis of backlinks (links that lead from one website to another) and citations showed that Informer and Večernje novosti are the undisputed masters of this part of the media universe in Serbia, and at the same time greatest "allies". Namely, although it should be a matter of fierce competition, Informer consistently redirects readers to the Večernje novosti website and vice versa, through tens of millions of backlinks recorded over the years, further strengthening each others position on the Internet and influence in society. Well interconnected through hyperlinks are also sites with Russian state ownership, which confirms the developed and coordinated strategy of disseminating information and influence.
Raskrikavanje je projekat Mreže za istraživanje kriminala i korupcije - KRIK Makenzijeva 46, 11000 Beograd 011 244 19 66 raskrikavanje@krik.rs |